انبار – اسناد حسابداری برگشت از خرید
در صورتیکه اسناد حسابداری حاصل از عملیات «خرید» و «برگشت از خرید» از طریق نرم افزار انبار صادر شوند معمولا نحوه صدور اسناد حسابداری بدین صورت می باشد که در ثبت سند حسابداری خرید، سرفصل موجودی جنسی بدهکار و فروشنده اجناس بستانکار می گردد. با توجه به اینکه در رسید خرید فی واحد اجناس بصورت دستی وارد می شوند لذا براحتی می توان قیمت خرید را در رسید انبار وارد و به ازای همان مبلغ در سند حسابداری صادره، فروشنده را بستانکار نمود. حال اگر خریدی مرجوع گردد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ به ازای برگشت از خرید بایستی حواله انبار با مشخصات جنس برگشتی و مقدار و مبلغ آن ثبت و سند حسابداری آن صادر شود. بعنوان مثال اگر جنسی به مبلغ هر واحد 1000 ریال از فروشنده الف خریداری شده بایستی به همان مبلغ 1000 ریال به فروشنده مذکور مرجوع شود. مشکل از اینجا شروع می شود که قیمت گذاری و تعیین فی و مبلغ اجناس در حواله های انبار بر اساس روشهای قیمت گذاری پذیرفته شده مانند میانگین، اولین صادره از اولین وارده (FIFO)، اولین صادره از آخرین وارده (LIFO)، ... مشخص می شود و تعیین آن بصورت دستی امکان پذیر نیست. لذا ممکن است کالای مورد نظر در مثال ذکر شده که با فی 1000 ریال وارد شده با فی کمتر یا بیشتر از 1000 ریال از انبار خارج و در نتیجه، در سند حسابداری صادره، مبلغ بدهکاری فروشنده مذکور متفاوت از مبلغ بستانکاری وی به ازای خرید، ثبت شده و مانده حسابی غیر واقعی برای وی ایجاد گردد.
برای حل مشکل مذکور دو راه حل وجود دارد:
1. در صورتیکه نرم افزار «خرید» تهیه شده باشد، می توان در پنجره «ماهیتهای رسیدها و حواله ها» به ازای ماهیتهای مرتبط با خرید و برگشت از خرید، در برگه دان «تنظیم انبار» گزینه «سند حسابداری صادر نمی شود» را در تعیین نحوه صدور سند حسابداری به ازای ماهیتهای مذکور انتخاب نمود. بدین ترتیب نرم افزار انبار دیگر به ازای رسیدها و حواله های مرتبط با خرید سند حسابداری صادر نخواهد کرد.
سپس جهت صدور اسناد حسابداری ناشی از عملیات خرید از طریق نرم افزار «خرید»، لازمست به ازای ماهیتهای مذکور به برگه دان «تنظیم خرید» رفته و تنظیمات لازم جهت صدور اسناد حسابداری را همانند شکل زیر اعمال نمود.
2. در صورتی که نرم افزار خرید در اختیار نباشد، مشکل از طریق خود نرم افزار انبار نیز به روشی نسبتاً ساده قابل حل است. برای اینکار بایستی به ازای ماهیتهای مرتبط با برگشت از خرید به برگه دان «سایر تنظیمات» رفته و در «نوع ماهیت» گزینه «برگشت / عودت / استرداد جنس» انتخاب گردد و در گزینه «سرفصل حسابداری ثبت تفاوت مبلغ رسید و حواله» سرفصل حسابداری مورد نظر جهت ثبت تفاوت مبلغ انبار با مبلغ سند حسابداری مشخص گردد. همچنین در حواله های انبار به ازای هر ردیف از حواله با ماهیت «برگشت از خرید» لازم است در فیلدهای «رسید مرتبط» و «ردیف رسید مرتبط» اطلاعات مربوط به رسید انبار خرید مرتبط با برگشت از خرید مشخص گردد. بدین ترتیب در اسناد حسابداری حاصل از برگشت از خرید فروشنده به مبلغ واقعی بدهکار گردیده و مابه التفاوت مبلغ حواله انبار و بدهکاری واقی فروشنده در سند حسابداری مذکور با سرفصل تعیین شده ثبت خواهد شد.